Betrouwbaarheid van sensiplan®
Sensiplan is de meest betrouwbare methode voor natuurlijke gezinsplanning die momenteel beschikbaar is. De theoretische betrouwbaarheid van Sensiplan is 99,6%. Bij gemiddeld gebruik is de betrouwbaarheid 98,2% in het eerste jaar (op basis van 13 cycli per jaar). Hiermee is Sensiplan een stuk betrouwbaarder dan alle andere natuurlijke methoden, applicaties (apps) en computers en even betrouwbaar als de pil.
We leggen je op deze pagina graag uit hoe het werkt.
Direct door naar → betrouwbaarheidstabel.
Pearl Index
De betrouwbaarheid van verschillende methoden voor geboorteregeling kan worden vergeleken door middel van de zogenaamde Pearl Index. Bij wetenschappelijk onderzoek wordt er gekeken hoeveel van de 100 vrouwen die een anticonceptiemethode een jaar gebruiken, ongepland zwanger raken.
Een jaar met pil/spiraal is 336 (=12 x 28 dagen)-365 dagen, een jaar met een natuurlijke methode bestaat uit 12 of 13 cycli, die variëren van 23-35 dagen per cyclus of meer, gemiddeld 28 dagen, afhankelijk van het betreffende onderzoek.
Een Pearl Index van 1 betekent dat 1 op de 100 vrouwen per jaar ongepland zwanger raakt.
Een Pearl Index van 0,5 betekent dat 1 op de 200 vrouwen per jaar ongepland zwanger wordt.
Een Pearl Index van 0,2 betekent dat 1 op de 500 vrouwen per jaar ongepland zwanger wordt.
Een Pearl Index van 0,1 betekent dat 1 op de 1000 vrouwen per jaar ongepland zwanger wordt.
De Pearl Index kan gaan over alleen het eerste jaar van gebruik, of over meerdere jaren.
Methodezekerheid en gebruikerszekerheid
De Pearl Index kan worden berekend voor de theoretische betrouwbaarheid en voor de gebruikersbetrouwbaarheid van de methode.
De theoretische betrouwbaarheid gaat over de werkzaamheid van de methode zelf als die goed wordt toegepast. Voor bijvoorbeeld het spiraal en sterilisatie bestaat er alleen een theoretische betrouwbaarheid, omdat er geen gedrag op van invloed is. Voor andere methoden is de theoretische Pearl Index het aantal ongeplande zwangerschappen als je de methode juist gebruikt: je neemt de pil iedere dag, je houdt je aan de vruchtbare dagen die je methode aangeeft.
De Pearl Index voor gebruikerszekerheid houdt rekening met gedrag in de praktijk. Vergeet je de pil niet in te nemen, gebruik je een condoom zoals het hoort en pas je je gedrag aan aan de vruchtbare dagen die je methode aangeeft? De onderzoeken bekijken hoe mensen in de praktijk een methode gebruiken en hoeveel ongeplande zwangerschappen er dan ontstaan.
Prospectief en retrospectief onderzoek
Onderzoeken worden heel verschillend uitgevoerd. Bij retrospectief onderzoek geven deelnemers zelf achteraf aan dat ze ongepland zwanger zijn geraakt. Er is meer eigen interpretatie. Bij prospectief onderzoek moeten deelnemers die aan het onderzoek meedoen van te voren, iedere maand, aangeven of ze zwanger willen raken of niet. Geven ze aan niet zwanger te willen raken, dan wordt de eventueel ontstane zwangerschap als ongeplande zwangerschap gerekend. Alleen de prospectieve onderzoeken worden als betrouwbaar gezien in de wetenschap.
Sensiplan
De prospectieve onderzoeken van Sensiplan van de afgelopen 35 jaar wijzen allen niet alleen op een hoge methodezekerheid, maar ook op een hoge gebruikerszekerheid.
Dit komt enerzijds door de duidelijke interpretatieregels van de methode zelf, die uitgaat van minimaal twee lichaamssignalen (double check) en anderzijds door de speciale Sensiplan-cursus voor beide partners, waar niet alleen kennis, maar ook bewustwording en communicatie een plaats hebben. Deze cursus wordt gegeven onder leiding van een gecertificeerde Sensiplan-consulent.
Tabel
Hieronder kun je in de tabellen de verschillende methodes vergelijken.
De tabellen zijn gebaseerd op de WHO: Family Planning, A global handbook for providers, 2022.
Er zijn noten toegevoegd voor extra uitleg.
Natuurlijke methoden
Perfect gebruik (methode zekerheid) | In de praktijk (gebruikers zekerheid) | % dat de methode binnen een jaar verlaat | |
sensiplan® (sympto-thermale methode) | 0,4 (a) | 1,8 (a,b) | 9 (a) |
Andere sympto-thermale methoden (inclusief apps) | <1 | 2-? (c) | ? |
Temperatuurmethode (inclusief apps en computers) | 1 (c,d) | ?-? (c,e,f) | ? (g) |
Ovulatiemethode (cervixslijmmethode) (h) | 4 | 14 | ? |
Kalendermethode (incl. apps) (i) | ? | 15 | ? |
Lactatie Amenorrhoe Methode (< 6 maanden) | 0,9 | 2 | n.v.t. |
(a) Frank-Herrmann P, Heil J. et al. The effectiveness of a fertility awareness based method to avoid pregnancy in relation to a couple’s sexual behaviour during the fertile time: a prospective longitudinal study. Human Reproduction 2007.
(b) De WHO (2018) rondt de Pearl Index af op 2 voor sympto-thermale methoden in het algemeen maar bedoelt hiermee de symtpo-thermale methode zoals ontwikkeld door de Arbeitsgruppe NFP (die nu de merknaam Sensiplan heeft). Zie Factsheet WHO waarin Manhart et al. Fertility awareness-based methods of family planning: A review of effectiveness for avoiding pregnancy using SORT (p. 6) wordt genoemd.
(c) Over apps/computers (die ook werken met algoritmes) is nog onvoldoende prospectief wetenschappelijk onderzoek gedaan.
(d) Deze Pearl Index geldt alleen voor de temperatuurmethode van Döring.
(e) Er zijn retrospectieve onderzoeken die op een Pearl Index van 4,5-8,3 uitkomen, deze onderzoeken zijn door de ondernemingen zelf gedaan. Er is echter nog geen prospectief en onafhankelijk onderzoek naar gedaan.
(f) In de tabel tabel natuurlijke methoden van expertisecentrum seksualiteit Rutgers staan de vier natuurlijke methoden waarnaar voldoende evidence based onderzoek is gedaan om een goede uitspraak over de betrouwbaarheid te kunnen doen. Daarin is de temperatuurmethode Natural Cycles opgenomen met een Pearl Index van 10 (gebruikerszekerheid).
(h) Het gaat hier over de ‘TwoDay Method’.
(i) Standard Days Method (SDM) PI: 5 (methodezekerheid) en PI: 12 (gebruikerszekerheid). Zie ook tabel natuurlijke methoden van Rutgers.
(?) Hierover zijn onvoldoende gegevens beschikbaar.
Langdurige en definitieve methoden
Eerste jaar gebruik | Gehele looptijd van de methode | % dat de methode binnen een jaar verlaat | |
Implantaat (bijv Implanon®) | 0,1 | <1(a) | 16 |
Vasectomie (sterilisatie man) | 0,1-0,2 (b) | 0,4 (c) | 0 |
Hormoonspiraal (bijv. Mirena®) | 0,5 | 0,7 (d) | 20 |
Koperspiraal | 0,6 | 2 (e) | 22 |
Sterilisatie vrouw | 0,5 | 1,8 (f) | 0 |
(a) Implantaten blijven 3-5 jaar zitten.
(b) Deze betrouwbaarheid geldt alleen voor mannen waarvan na onderzoek blijkt dat zij, drie maanden na sterilisatie, geen levende zaadcellen meer in hun ejaculaat hebben. Wanneer dit onderzoek niet gedaan is, is de betrouwbaarheid 0,2.
(c) Dit cijfer gaat over de eerste drie jaar (sterilisatie is echter voor gehele leven).
(d) 3-5 jaar.
(e) Een koperspiraal kan tien jaar blijven zitten, PI over tien jaar.
(f) Cijfer over 10 jaar gebruik.
Hormonale methoden
Perfect gebruik (methode zekerheid) | In de praktijk (gebruikers zekerheid) | % dat de methode binnen een jaar verlaat | |
Combinatiepil (=”de Pil”) en minipil | 0,3 | 7 | 33 |
Vaginale ring (Nuva-ring®) | 0,3 | 7 | 33 |
Pleister / Patch (Evra®) | 0,3 | 7 | 33 |
Barrière methoden
Perfect gebruik (methode zekerheid) | In de praktijk (gebruikers zekerheid) | % dat de methode binnen een jaar verlaat | |
Pessarium / diafragma (a) | 16 | 17 | 43 |
Condoom m | 2 | 13 | 57 |
Condoom v | 5 | 21 | 59 |
(a) Hierover zijn ook andere cijfers beschikbaar die beter uitpakken voor het cervixkapje, PI:1-6 (methodezekerheid) en PI: 3,5-12 (gebruikerszekerheid).
Overig
Perfect gebruik (methode zekerheid) | In de praktijk (gebruikers zekerheid) | % dat de methode binnen een jaar verlaat | |
Coïtus interruptus | 4 | 20 | |
Regelmatige geslachtsgemeenschap zonder anticonceptiemethode | ~ 85 | ~ 85 |
Klik hier voor een printbare PDF van de betrouwbaarheidstabel.